Als je door de stad fietst, zie je die materialen letterlijk stromen: overal in Eindhoven zijn bouwkranen bezig, rijden busjes rond met isolatiemateriaal en voeren vrachtwagens sloopmateriaal af.
Al het corporatievastgoed moet de komende jaren worden onderhouden, gerenoveerd en verduurzaamd, zodat het klaar is voor een toekomst zónder aardgas mét een veranderend klimaat.
Daarnaast ligt er een opgave om betaalbare woningen toe te voegen aan de verhitte woningmarkt in onze regio, die nog verder onder druk zal komen te staan door de economische groei van de hightech industrie.
Samen – het verduurzamen van bestaande woningen en het bouwen van nieuwe woningen - levert dat de komende jaren een enorme materialenstroom op. We voegen materialen toe, maar vervangen ook gigantische hoeveelheden.
De woningcorporatie als grondstoffenregisseur
Bas Driessen, adviseur Duurzaamheid bij de gemeente Eindhoven: ‘Waar het al kan, werken we met natuurlijke (‘biobased’) materialen zoals hout, hennep en stro. Niet alleen zijn dat fijne materialen om mee te bouwen en om in te wonen, het levert ook een stevige CO2-reductie op.
Met de deal ‘Van land naar pand’ committeerden de woningcorporaties zich al om dit soort materialen toe te gaan passen.’
Maar niet alles kan met biobased materialen, vervolgt Bas. ‘En als we materialen vervangen of gebouwen slopen, kunnen we ook inzetten op hoogwaardig hergebruik van die materialen. Tot nu toe belandde veel onder de snelweg, in de verbrandingsoven of in verre landen. De woningcorporaties zijn daarmee, behalve verhuurder van betaalbare woningen, ook een grondstoffenregisseur: met hun materialenstroom kunnen zij de bouwsector sturen richting meer circulariteit.’
'De woningcorporaties en gemeente zijn niet alleen vastgoedeigenaar, maar ook een grondstoffenregisseur: met hun materialenstroom kunnen zij de bouwsector sturen richting meer circulariteit.'
Bouwen aan kennis
Hoe kan de bouw gestuurd worden naar meer circulariteit? Bas: ‘Door als corporaties en gemeente eisen te stellen in opdrachten aan ontwerpers, bouwers en inkopers: pas gerecyclede materialen toe. En door eisen te stellen aan renovatie-aannemers en slopers: zorg voor een goede verwerking van niet-herbruikbare materialen.’
Dat vraagt wel kennis. Van circulair aanbesteden, en circulair slopen. Kennis van de materialenmarkt, van technische mogelijkheden, van de productketens. En van bouwen aan samenwerkingen door de productketens heen: met innovatieve startups, grote spelers, financierders, certificeringsinstituten, universiteiten, etc.
Bas: ‘Er is veel kennis beschikbaar, maar het is lastig daar overzicht van te krijgen en te filteren, te navigeren tussen alle innovatiepilots, wetenschappelijk onderzoek en groene marketing.
Er zijn partijen nodig die verbindingen en samenwerkingen kunnen smeden, kaf van koren kunnen scheiden, en tussen de praktijk van vandaag en de visie voor 2050 kunnen tolken. Op basis van kennis en vertrouwen. Transparant en navolgbaar.’
Regionaal Materialen Netwerk
‘Met het Regionaal Materialen Netwerk starten we een platform dat dat kan. Mede-eigenaarschap van overheden, woningcorporaties, bouwers, doeners en producenten garandeert objectiviteit, vanuit een gezamenlijk doel: hoogwaardig hergebruik van bouwmaterialen, en daarmee tegengaan van afval en CO2-emissies.’
Het project is gestart in maart 2024. Bas besluit: ‘We willen nog dit jaar een manifest ondertekenen met het Duurzaamheidspact en partijen uit de sector om gezamenlijk in te zetten op meer hoogwaardig hergebruik.’
Over het initiatief
Het Regionaal Materialen Netwerk is een initiatief van het Duurzaamheidspact. Dit project valt onder de pijler ‘Materialen & spullen’.
Resultaten
- Op 4 juni 2024 hebben we samen met Knaapen, Casper de Haan en BAM een test gedaan met de Venturial machine van IBI2 om betonnen dakpannen te vergruizen. Het poeder dat daarbij ontstond is naar producenten Monier en Nelskamp gegaan. Zij onderzoeken of het gebruikt kan worden bij de productie van circulaire dakpannen.
- In augustus 2024 is een kick-off bijeenkomst geweest met Casper de Haan, Knaapen, BAM, Brainport Development, Venturial, TU Eindhoven, VolkerWessels Materiaal&Logistiek, Tweedehandsbouwmaterialen.com, Stichting Indusym om een samenwerking te starten met partijen uit de bouwsector en een subsidieaanvraag te doen voor een onderzoeksproject naar verdere invulling van het Regionaal Materialen Netwerk.
Projectpartners
-
Gemeente Eindhoven
Wooninc.
Woonbedrijf
‘thuis
Trudo -
Casper de Haan
Knaapen
BAM
Brainport Development
Venturial -
TU Eindhoven
VolkerWessels Materiaal&Logistiek
Tweedehandsbouwmaterialen.com
Stichting Indusym.
Contactpersoon voor dit initiatief
Bas Driessen
Adviseur Duurzaamheid bij de gemeente Eindhoven en lid van de werkgroep Gesloten kringlopen en duurzame materialen van het Duurzaamheidspact.
b.driessen@eindhoven.nl